Voormalige legerofficier geeft nóg 9 wandeltips (deel 2)

Vorige maand deelde de voormalige legerofficier en de fanatieke wandelaar Nicholas Grundy al 9 wandeltips, geïnspireerd door zijn ervaringen in het leger. Deze maand geeft hij daar nog eens 9 nieuwe tips bovenop voor comfortabele en zorgeloze lange afstandswandelingen.

Veel mensen realiseren zich niet dat de vaardigheden van gepensioneerde militairen ook goed van pas kunnen in de ‘gewone’ wereld. Zeker bij buitensporten is dit vaak het geval. Wie geniet van deze tips kan ook een kijkje nemen naar de blogpost van vorige maand, waarin ook 9 wandeltips van Nicholas Grundy aan bod komen.

Tip 1: Houd je EHBO-kit up to date

Of je alleen of in een groep wandelt, zou op zijn minst een persoon van het team een EHBO-kit voor noodgevallen bij moeten hebben. Een belangrijk onderdeel van de basistraining in het leger is EHBO, en ook bij het plezierwandelen is het cruciaal dat iemand in de groep enige kennis heeft van het behandelen van (kleine) blessures.

Wat zit er dan in een goede EHBO-kit?
Behalve de standaard componenten zijn er een paar minder voor de hand liggende zaken om mee te nemen, zoals zakjes met zout en suiker. Neem er een paar mee wanneer je ergens koffie drinkt of uit eten gaat.

Als je zweet tijdens een lange wandeling, verlies je ook een groot deel van het zoutgehalte van je lichaam. Niet iedereen weet dat wanneer je minder zout in je lichaam hebt, je lichaam daardoor ook minder goed water kan opnemen en vasthouden. Zakjes met suiker zijn ook handig wanneer je een snelle boost van energie nodig hebt tijdens het wandelen.

Een ander handig object is een reflecterend jasje of een opvouwbaar reflecterend stuk stof. Als soldaten goed gecamoufleerd zijn hebben ze soms iets nodig om te seinen naar helikopters of troepen op afstand. Wandelaars in nood kunnen een fluorescerend object goed gebruiken als ze willen opvallen voor een reddingsteam of -helikopter.

Tot slot raad ik aan een ‘space blanket’ (of isoleerdeken) mee te nemen als je in koude en regenachtige klimaten wandelt. Die Engelse benaming komt van het dunne, isolerende materiaal waarvan ze gemaakt zijn – hetzelfde materiaal dat wordt gebruikt op ruimteschepen.

Tip 2: Maak je uitrusting waterdicht (en jezelf ook)

Het is extreem belangrijk om je reserve-kleding in je rugzak droog te houden – en het is gemakkelijker dan je denkt. Vertrouw niet enkel op rugzakhoezen. Of het een ingebouwde of losse regenhoes is, er is altijd het risico dat het water langs je rug loopt en de ‘zwakke’ plekken bij de naden van de rugzak binnendringt. Vervolgens zuigen de droge kleren dit vocht op als een spons en raken ze helemaal doorweekt.

Niet alleen verlies je hiermee het genot van het aantrekken van warme en droge kleren, maar je draagt ook een paar extra kilo mee in de vorm van geabsorbeerd water. Toen ik in het leger zat, verbaasde ik me er regelmatig over hoe het na een regenbui leek alsof het gewicht van je kleren, schoenen en stoffen uitrusting lijkt te verdubbelen.

Dus hoe voorkom je dit?
Behalve het gebruik van een rugzakhoes, is het verstandig om de kleding ook binnen de rugzak in een dikke vuilniszak te bewaren. En voor elektronische apparatuur is het verstandig om nog een extra afgesloten zakje te gebruiken.

En zelfs bij wandeltochten in warmere klimaten, zoals de Camino de Santiago in Spanje, is het slim om altijd een regenponcho in te pakken voor noodgevallen. Een simpele vuilniszak met drie gaten erin volstaat overigens ook.

Tip 3: Neem een slaapplaats voor noodgevallen mee

… en leer ook hoe je deze droog houdt! Je kent het waarschijnlijk als een grondzeil, maar in het Australische leger noemden we dit altijd een hootchie: een simpel rechthoek van waterdichte stof dat opgevouwen kan worden tot het formaat en gewicht van een iPad. Dit kan dan weer uitgevouwen worden en gebruikt worden als een noodschuilplaats voor een of twee personen. Zelfs als je in een droger klimaat wandelt of in een B&B verblijft, kan het geen kwaad een plan B te hebben voor als het weer toch omslaat.

Bovendien heb ik altijd een bivakzak (of bivvy) bij me, wat in feite een regenbestendige hoes is voor je slaapzak. Dat combineer ik met een handdoek en een schepje om een greppel rond mijn schuilplaats te graven. Al deze zaken zijn gemakkelijk online of bij een legerdump te vinden.

Tip 4: Laat de cafeïne even staan voor een lange wandeling

Het dagelijkse koffieritueel links laten liggen, of in ieder geval je inname te verminderen in de dagen voor een meerdaagse wandeltocht, helpt het verlagen van je tolerantie voor cafeïne.

Wat is daar het nut van?
Met een lagere tolerantie zal een enkele kop koffie (of sterke thee in Ierland) genoeg zijn voor een flinke boost. Dit helpt je weer op weg als je energieniveau daalt, nadat je een flinke afstand te voet hebt afgelegd.

Tip 5: Badder als een vogel

In het leger hadden onze helmen een tweede functie als een teiltje om water en zeep in te doen voor een snel vogelbadje. Zelfs als je in een degelijke accommodatie verblijft tijdens de wandeltocht, kunnen lange en warme dagen het soms nodig maken om tussendoor even aan persoonlijke hygiëne te denken.

Het snel afspoelen van je gezicht, oksels, handen, voeten en kruis kan een fijne opfrisser zijn voor de rest van de dag. Als je genoeg tijd hebt en wandelt in de buurt van een stromende rivier of een schoon meer, dan kan het heerlijk zijn een snelle duik te nemen. Een sprong in een koel meer geeft flink wat meer opwekking dan die kop koffie waar je misschien naar verlangt. Laat je handdoek van microvezels drogen bovenop je rugzak terwijl je weer verder wandelt.

Tip 6: Leer navigeren

Tegenwoordig zijn we allemaal vastgeplakt aan het beeldscherm van onze telefoons, en deze hebben inderdaad geweldige GPS-systemen. Maar een lange afstandswandeling is juist de ideale situatie voor een digitale detox. Bovendien is het extreem nuttig om in ieder geval een basiskennis te hebben van het gebruik van een papieren kaart en kompas.

Klinkt goed, maar hoe doe je dat?
Dit is mijn suggestie: leer hoe je jezelf en de kaart oriënteert. ‘Lees’ de grond terwijl je beweegt om belangrijke kenmerken te leren herkennen, zodat je erachter komt of het omringende terrein overeenkomt met de geplande route op het papier. Leer het verschil tussen een dierenspoor en een wandelspoor.

Zijn er nog specifieke oefeningen hiervoor?
Oefen het bepalen van je locatie aan de hand van herkenningspunten die je zowel op de kaart als met het blote oog kan vinden (zoals een radiotoren, een bergtop of een kruispunt).

Een gevoel voor het visueel beoordelen van afstanden kan je opbouwen door je stappen te tellen en bij te houden hoeveel stappen je gemiddeld zet om honderd meter af te leggen. Tel je stappen in intervallen van honderd meter door kleine steentjes van de ene zak naar de andere te verplaatsen.

Tot slot: maak je kaart waterdicht door deze te lamineren of in een plastic hoes te bewaren.

Tip 7: Werk van tevoren aan je conditie

Je hoeft geen fitness-goeroe of atleet te zijn om een meerdaagse wandeltocht te ondernemen. Alles wat je nodig hebt, is een basisniveau van fitheid, en het uithoudingsvermogen en de motivatie om elke dag door te blijven gaan. Op de adembenemende wandelroutes in Europa zijn de uitzichten soms al genoeg om je op gang te houden wanneer je benen het bijna begeven.

Wat als je helemaal geen ervaring hebt?
Als je een beetje uit vorm bent en je hebt net een wandeltocht geboekt, heb je eigenlijk niet meer nodig dan wat oefening met de schoenen en uitrusting die je van plan bent mee te nemen. Pak je rugzak in met wat water, eten en kleding en begin je wandelschoenen in te lopen. Hoewel er in Nederland niet veel heuvels zijn, is het goed om ook te oefenen bergop te wandelen. Probeer bijvoorbeeld een hoge trap meermaals op te lopen of zoek de duinen op.

Hoe werkt dit als je in een groep wandelt?
Als je met een grotere groep gaat wandelen, is het slim ervoor te zorgen dat iedereen van de groep ongeveer even fit is. Als er grote verschillen zijn, is het een goed idee dat de ‘sterkere’ wandelaars meer gewicht dragen. Hierdoor kan de hele groep genieten van een comfortabelere wandeltocht, waarbij men elkaar beter bijhoudt.

Als de groep toch onderweg opbreekt, zorg dan dat er rustmomenten zijn, en vertrek niet meteen weer zodra de laatste persoon heeft aangesloten. Geef iedereen de kans op adem te komen en te genieten van de omgeving.

Een makkelijke manier om het gewicht van de uitrusting naar beneden te halen, is door een meerdaagse wandeltocht te boeken waarbij de accommodatie, maaltijden en het vervoer van bagage al vooraf geregeld zijn.

Tip 8: Vroeg naar bed, vroeg op

Ik moet toegeven dat slaapgebrek een van mijn minst favoriete onderdelen van de officierstraining was. Daarom waardeer ik een goede nachtrust – en uitslapen tot na 05:30 uur ’s ochtends – nu enorm. Als je een meerdaagse wandeling onderneemt, is het een goed idee om vroeg naar bed te gaan, een volle acht uur slaap te pakken, en dan vroeg met de dag te beginnen.

Maakt dit veel uit tijdens het wandelen?
Op drukke routes kom je dan minder verkeer tegen. In de zomer kan je de ergste hitte van de dag voor zijn en ben je de eerste die op de accommodatie van die avond de voeten kan laten rusten.

Een van mijn fijnste herinneringen aan mijn tijd in het leger was het dagelijks zien van de zonsopkomst en zonsondergang. Nu waardeer ik het verschil tussen de zonsopkomst en zonsondergang als professionele fotograaf. Er is gewoon iets speciaals aan het eerste licht van de ochtend, in combinatie met dat koele, mistige gevoel in de lucht als de zon aan de horizon begint op te komen.

Tip 9: Leer de lokale taal

Hoewel er bepaalde vooroordelen zijn over het leger, krijgen we in werkelijkheid training over hoe we ons moeten gedragen als we in het buitenland zijn. Met name officiers moeten zorgen dat ze bekend zijn met de taal en gebruiken van de regio, en dat ze weten welke zaken taboe zijn.

Hoewel de meeste Nederlanders genoeg Engels spreken om zich in Europa te kunnen redden, kan het bij het wandelen van de Camino de Santiago bijvoorbeeld nuttig zijn om Spaans te leren. Over Spanje gesproken, het is ook slim om na te denken over de regio’s die je doorkruist, waar soms andere dialecten en talen gesproken worden. Bijvoorbeeld het Baskisch in Baskenland en het Catalaans in Catalonië. De Camino Frances voert echter alleen door Spaanssprekende delen van Spanje.

Zelfs als je een wandeltocht in Schotland of Ierland plant, kan het geen kwaad een paar nuttige termen te leren in het Schots-Gaelisch of het Iers. Wist je bijvoorbeeld dat de Ieren het vaak hebben over the craic? Dit Ierse woord betekent ‘plezier of gezelligheid’. Ook in het Schots-Gaelisch zijn tal van unieke uitdrukkingen die voor wandelaars goed van pas kunnen komen, zoals deze 10 Schotse woorden die iedereen moet kennen.

Met deze in totaal 18 wandeltips (lees deel 1 van deze blogpost hier voor de eerste 9 tips van een voormalige legerofficier) kunnen zowel beginnende als gevorderde wandelaars weer even op weg. Veel wandelplezier!